Położone na terenie dzisiejszego Izraela Beth She'arim za czasów króla Heroda było zamożnym miastem, do czasu gdy za bunt przeciw Rzymowi zostało w IV wieku spalone. O jego istnieniu zapomniano, aż do pierwszych odkryć archeologicznych w latach '30 XX wieku.
Tajemnicza szklana płyta z Beth She'arim
W 1956 roku, podczas prac konserwatorskich, buldożer spychajacy gruz skalny natknął się na blok tak ciężki, że nie był w stanie poruszyć go z miejsca.
Blok mierzył 2 metry szerokości, 3,3 metra długości oraz 45 centymetrów grubości. Jego waga to około 9 ton. Miał kształt regularnego prostopadłościanu, a materiał, z jakiego był utworzony przypominał beton.
Badania, w których wzięli udział specjaliści z Muzeum Szkła w Corning (USA) dowiodły, że gigantyczna płyta jest ze szkła! Wówczas, w 1956 roku, na świecie były jedynie dwa bloki szkła przewyższające wagą znalezisko z Izraela, ale były to współcześnie wykonane soczewki teleskopów. Naukowcy byli zdumieni - jak 1600 lat temu (tak datowano przedmiot na podstawie znalezionych obok wyrobów ceramicznych) możliwe było wykonanie tak ogromnej bryły szkła? I jakie mogło być jej przeznaczenie?
Ustalono, że szkło znajduje się w miejscu, w którym zostało wytopione - w komorze pieca szklarskiego. Zrekonstruowano kształt pieca, zrobiono obliczenia. Okazało się, że do stopienia takiej masy szkła trzeba było utrzymywać temperaturę 1100 stopni Celsjusza przez 5 do 10 dni, spalając ok 20 ton drewna!
Ale jaki użytek z nieprzejrzystej, podobnej do betonu szklanej płyty? Nukowcy doszli do wniosku, że szkło było nieprzejrzyste nie z wyboru, a za sprawą katastrofy. Analiza wykazała, że w masie szklanej było dwa razy wiecej tlenku wapnia, niż być powinno. Jak się wydaje, kamień wapienny, z którego zbudowana była komora pieca, osypał się do topniejącej szklanej masy, powodując jej krystalizację, czyniąc szkło bezużytecznym...
Gdyby znalezisko z Beth She'arim zachowało po wytopieniu swą przejrzystość - paradoksalnie najprawdopodobniej nie zostałoby nigdy odnalezione. Szkło wytapiane było jako surowiec dla przemysłu szklarskiego. Bryła, zgodnie z przeznaczeniem, zostałaby pokruszona i rozprowadzona po zakładach wytwarzających naczynia szklane w rejonie Morza Śródziemnego. Szacuje się, że mogłoby z niej powstać ok 50-60 tysięcy szklanych naczyń!
Takich, na przykład, jak to:
fot: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Roman_glass_hydria_from_Baelo_Claudia_%28M.A.N._1926-15-287%29_01.jpg
Źródło informacji w tekście: Corning Museum of Glass
